Bệnh thoát vị đĩa đệm xương cột sống thắt sống lưng

+ Về giới: nam nhiều hơn nữa nữ, thường chiếm tới 82%.

+ Tuổi: thường xảy ra ở giới hạn tuổi lao động từ 20-49 chiếm tới trên 90%.

+ chỗ đứng rất hay gặp: thường xẩy ra ở đĩa vùng đệm L4-L5 & L5-S1, do hai đĩa đệm này là phiên bản lề vận động chủ yếu của cột sống.

+ Nghề nghiệp: đa phần là các người lao động chân tay việc nặng.

- yếu tố chấn thương: là nguyên nhân bậc nhất. Trong số đó gặp chấn thương cấp tính, mãn tính & vi gặp chấn thương đều có là những nguyên do gây nên Thoát vị đĩa đệm. tuy nhiên chấn thương gây nên bệnh Thoát vị đĩa đệm chỉ tạo ra khi những người có bệnh mắc bệnh lý hư xương sụn xương cột sống thắt sống lưng hoặc thoái hóa đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm.

- thoái hóa đĩa đệm: đĩa đệm có khả năng bị xơ hóa tâm sinh lý (lão hóa) hay thứ phát đến một giai đoạn nào đó sẽ không chịu đựng đc một áp lực tổn thương hay như là 1 tác động của trọng lực nhẹ cũng có thể gây Thoát vị đĩa đệm.

- những yếu tố gây ra thoát vị đĩa đệm:

+ những áp lực trọng lực cao.

+ những áp lực căng phồng của tổ chức đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm cao.

+ Sự lỏng lẻo trong từng phần với sự tan rã của tổ chức đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm.

+ Lực đẩy, nén ép, xoắn vặn vượt mức vào đĩa vùng đệm xương cột sống.

nói chung có thể khái quát, thoái hóa đĩa đệm là nguyên nhân cơ bản, tác động cơ học là lý do khởi phát & sự phối kết hợp của hai yếu tố đó là nguồn gây ra Thoát vị đĩa đệm.

Rothman và Marvel đã chia căn bệnh Thoát vị đĩa đệm ra sau thành 3 loại:

- Loại thoát vị trung tâm chủ yếu đàn áp tủy sống tạo nên bệnh lý tủy.

- Loại thoát vị cạnh trung tâm đè ép cả tủy và rễ thần kinh làm nên bệnh lý tủy rễ.

- Loại thoát vị cạnh bên có cách gọi khác là thoát vị lỗ ghép chủ yếu đè ép rễ thần kinh làm nên bệnh lý rễ.

Cách phân loại này có ý nghĩa rất rộng trong lâm sàng.

- Thoát vị nằm trước dây chằng dọc sau: dây chằng dọc sau còn nguyên vẹn chưa bị rách rưới.

- Thoát vị qua dây chằng dọc sau: dây chằng dọc sau bị rách rưới, khối thoát vị chui qua chỗ rách rưới vào trong ống xương sống.

Wood chia Thoát vị đĩa đệm làm 4 loại dựa theo sự đối sánh giữa khối thoát vị với vòng sợi, & dây chằng dọc sau:

- Loại 1: phồng đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm (normal bulge), vòng sợi chưa bị rách hết, nhân nhày vẫn còn nằm trong khoảng sợi nhưng lệch vị trí.

- Loại 2: lồi đĩa vùng đệm hay dạng tiền thoát vị (protrusion), khối thoát vị đã xé rách rưới vòng sợi nằm tại trước dây chằng dọc sau.

- Loại 3: thoát vị thực thụ (extrusion), khối thoát vị đã chui qua dây chằng dọc sau, nhưng còn dính liền với phần nhân nhớt nằm phía trước.

- Loại 4: căn bệnh Thoát vị đĩa đệm có mảnh rời (sequestration), là có một trong những phần khối thoát vị tách rời khỏi phần đĩa đệm nằm trước dây chằng dọc sau, có khả năng di trú đến mặt sau thân đốt sống. Mảnh rời này thường nằm ngoài màng cứng, nhưng thỉnh thoảng xuyên qua màng cứng gây đè ép tủy.

Cách phân loại này liên quan nghiêm ngặt đến chống chỉ định & kết quả chữa bệnh. Vì Phần Trăm bệnh nhân có phồng & lồi đĩa đệm tuy rất lớn nhưng không cần thiết phải điều trị phẫu thuật mổ xoang. Ngược lại, kết quả phẫu thuật mổ xoang lại đạt tối đa ở nhóm thoát vị có mảnh rời & kế tiếp là căn bệnh Thoát vị đĩa đệm thực thụ.

còn mặt khác lại có kiểu phân loại thoát vị theo vị trí: ra sau, ra trước, vào thân đốt (thoát vị Schmol).

 >> Tìm hiểu: Bài thuốc an cốt nam chữa thoát vị đĩa đệm